Quy định theo Nghị định 130/2018/NĐ-CP khi nào chứng thư số bị thu hồi hoặc hủy bỏ?

Chứng thư số là công cụ xác thực căn cước điện tử của cá nhân/tổ chức trong môi trường số. Tuy nhiên, không phải lúc nào nó cũng duy trì hiệu lực—có những tình huống pháp lý quy định rõ ràng việc thu hồi và hủy bỏ chứng thư số để đảm bảo an toàn, bảo mật và tránh lạm dụng. Dưới đây là phân tích chi tiết về các trường hợp thu hồi, quy trình và thủ tục thực hiện theo quy định hiện hành.

Những trường hợp chứng thư số bị thu hồi

    Theo Điều 68 Nghị định 130/2018/NĐ-CP, chứng thư số phải bị thu hồi khi xuất hiện một trong các lý do sau:

1. Chứng thư hết hạn sử dụng.
2. Yêu cầu bằng văn bản từ thuê bao (kèm xác nhận cơ quan quản lý trực tiếp) trong các trường hợp: khóa bí mật bị lộ, thiết bị lưu khóa hỏng hoặc mất.
3. Yêu cầu từ cơ quan công an hoặc tòa án liên quan đến an ninh, điều tra.
4. Yêu cầu từ cơ quan quản lý thuê bao, ví dụ khi người dùng chuyển công tác, giải thể hoặc nghỉ hưu. 

    Căn cứ tương tự cũng áp dụng với chứng thư số chuyên dùng cho cơ quan nhà nước theo Điều 70 Nghị định 130/2018/NĐ‑CP. 

Trình tự, thủ tục thu hồi trong 12 giờ

    Quy định yêu cầu thu hồi chứng thư số phải được thực hiện khẩn trương trong vòng 12 giờ kể từ khi nhận đề nghị:

1. Thuê bao (cá nhân hoặc tổ chức) gửi văn bản yêu cầu thu hồi kèm xác nhận của cơ quan quản lý trực tiếp hoặc theo yêu cầu từ cơ quan Nhà nước. 
2. Tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực (công cộng hoặc chuyên dùng) trong thời hạn 12 giờ:

• Hủy xác thực, làm mất hiệu lực chứng thư số.
• Công bố chứng thư bị thu hồi trên hệ thống, thông tin đầy đủ.
• Thông báo về việc thu hồi thiết bị lưu khóa bí mật cho cơ quan quản lý. 

 Hồ sơ cần có

    Theo Điều 70 Nghị định 130/2018/NĐ-CP, hồ sơ thu hồi gồm:

• Văn bản đề nghị thu hồi của cá nhân kèm Xác nhận của cơ quan quản lý, hoặc
• Văn bản từ cơ quan công an hoặc cơ quan xét xử. 

Vai trò của tổ chức cung cấp chữ ký số

    Tổ chức cung cấp dịch vụ chứng thực có nghĩa vụ:

• Thực thi đúng thời hạn 12 giờ, đảm bảo chứng thư số bị thu hồi không còn được sử dụng.
• Công khai đầy đủ thông tin về chứng thư bị thu hồi.
• Thu hồi ngay thiết bị lưu khóa bí mật và thông báo cho cơ quan liên quan. 

Tại sao quy định này lại quan trọng?

    Quy định nghiêm ngặt và thời gian xử lý nhanh giúp:

• Giảm thiểu rủi ro lợi dụng chứng thư số đã hết hiệu lực.
• Bảo vệ tính liên tục và an toàn cho các giao dịch điện tử.
• Tăng cường niềm tin tích cực trong hệ sinh thái số tại Việt Nam.