Trong bối cảnh thương mại điện tử bùng nổ mạnh mẽ, hiện tượng hàng giả, hàng nhái lan tràn đang trở thành “điểm nóng” được các cơ quan quản lý Việt Nam đánh giá cao. Sau nhiều vụ việc đáng chú ý, Chính phủ và Bộ Công Thương đang có bước đi quyết liệt để siết chặt khung pháp lý, nhằm triệt tận gốc nạn hàng giả và bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng.
Quyết tâm chính sách từ Thủ tướng đến địa phương
Ngày 17/6/2025, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh cần “siết” chặt thương mại điện tử để phòng ngừa hàng giả, hàng nhái, gian lận và buôn lậu. Cùng thời điểm, Bộ trưởng Công Thương ký ban hành Quyết định 1825/QĐ‑BCT, thể hiện cam kết mạnh mẽ nhằm đổi mới tư duy quản lý, kết hợp giám sát Nhà nước với trách nhiệm doanh nghiệp và cộng đồng.
Sàn TMĐT trở thành “cổng lọc” chính
Theo dự thảo Luật Thương mại điện tử sửa đổi, vai trò của các sàn TMĐT sẽ được nâng cấp mạnh mẽ. Những thay đổi đáng chú ý gồm:
- Định danh người bán rõ ràng: yêu cầu các sàn xác thực danh tính và giấy tờ người bán, hạn chế gian lận.
- Kiểm soát chủ động: sàn không chỉ phản ứng mà phải thường xuyên rà soát để phát hiện nội dung vi phạm.
- Chịu trách nhiệm liên đới: nếu không kiểm soát được hàng giả, sàn phải chịu phạt hành chính, đình chỉ hoạt động hoặc chặn tên miền& ứng dụng.
Trong 6 tháng đầu năm 2025, các sàn lớn đã gỡ hơn 33.000 sản phẩm vi phạm và xử lý trên 11.000 gian hàng có dấu hiệu vi phạm.
Các chế tài nâng cấp mức xử phạt
Hiện nay, vi phạm bán hàng giả, hàng nhái trên TMĐT bị xử phạt theo nhiều luật như Nghị định 85/2021/NĐ‑CP, Luật Giao dịch điện tử và Luật Bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng 2023. Dự thảo sửa Nghị định xử phạt đề xuất mức xử phạt lên đến:
- 10–20 triệu đồng nếu sàn không xác thực thông tin người bán, không lưu giao dịch.
- 30–40 triệu đồng nếu không phối hợp ngăn chặn hành vi vi phạm và bảo vệ người tiêu dùng.
- 40–50 triệu đồng nếu không có đại diện pháp lý tại Việt Nam.
Ngoài phạt tiền, sàn có thể bị đình chỉ hoạt động 6–12 tháng, thu hồi tên miền .vn, yêu cầu gỡ ứng dụng và hoàn trả lợi ích bất hợp pháp.
Kết hợp công nghệ – hoàn thiện khung pháp lý
Cùng với chỉnh sửa luật, Bộ Công Thương chủ trương ứng dụng AI, blockchain để truy xuất nguồn gốc, phát hiện vi phạm tự động. Cơ chế phối hợp giữa cơ quan Nhà nước, sàn TMĐT, ngân hàng, hải quan và logistics cũng được đẩy mạnh, tạo thành mạng lưới giám sát đa chiều.
Vì người tiêu dùng và thương hiệu Việt
Theo thống kê, năm 2023 AVC phát hiện hơn 52.000 vụ hàng giả; chỉ trong 4 tháng đầu 2025 đã xử lý hơn 34.000 vụ, thu ngân sách gần 4.900 tỷ đồng. Thời gian tới, khi dự thảo Luật TMĐT được trình Quốc hội kỳ họp thứ 10 tháng 10/2025, nhiều quy định mới về trách nhiệm, chế tài và công khai minh bạch sẽ chính thức có hiệu lực.
