Năm 2025 đánh dấu bước ngoặt trong quản lý hoạt động thương mại điện tử tại Việt Nam với sự ra đời và hiệu lực của loạt văn bản pháp lý quan trọng. Từ quản lý thuế, hóa đơn điện tử đến xác lập định danh số và giao dịch điện tử, Chính phủ đang từng bước hoàn thiện hành lang pháp lý nhằm hướng tới một thị trường số minh bạch, bền vững và công bằng.
1. Sàn thương mại điện tử chính thức trở thành đơn vị khấu trừ và nộp thuế
Từ ngày 1/7/2025, Nghị định 117/2025/NĐ-CP chính thức có hiệu lực, quy định chi tiết về quản lý thuế đối với hộ kinh doanh và cá nhân hoạt động trên nền tảng số và thương mại điện tử.
Theo đó, sàn TMĐT có chức năng thanh toán, cả trong và ngoài nước, sẽ trực tiếp khấu trừ, kê khai và nộp thuế thay cho các cá nhân bán hàng trên nền tảng. Mức thuế được tính theo tỷ lệ phần trăm doanh thu (VAT từ 1–5%, thuế TNCN từ 0,5–2%).
Các hộ và cá nhân kinh doanh qua sàn không có chức năng thanh toán hoặc qua mạng xã hội (như Facebook, TikTok, Zalo...) sẽ phải tự đăng ký mã số thuế, kê khai và nộp thuế điện tử theo tháng hoặc từng lần phát sinh.
Quy định mới này giúp giảm thiểu thất thu thuế, nâng cao ý thức tuân thủ pháp luật của cá nhân kinh doanh online, đồng thời đồng bộ hóa dữ liệu thuế và giao dịch điện tử.
2. Siết chặt hóa đơn điện tửk, mở rộng ủy nhiệm cho bên thứ ba
Cùng với quản lý thuế, Nghị định 70/2025/NĐ-CP (có hiệu lực từ 01/6/2025) đã sửa đổi, bổ sung nhiều điểm mới trong quy định về hóa đơn và chứng từ điện tử.
Đáng chú ý, nghị định cho phép ủy quyền cho bên thứ ba lập và phát hành hóa đơn điện tử, bao gồm cả hộ, cá nhân kinh doanh trên nền tảng TMĐT. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho người bán không có hạ tầng kỹ thuật đầy đủ, đồng thời giúp cơ quan thuế theo dõi, đối chiếu và kiểm soát doanh thu tốt hơn.
Ngoài ra, Nghị định 70 cũng quy định rõ thời điểm lập hóa đơn, trách nhiệm lưu trữ và minh bạch hóa thông tin trên hóa đơn, đảm bảo quyền lợi người tiêu dùng trong môi trường số.
3. Luật hóa các giao dịch điện tử - gỡ bỏ rào cản cho nền kinh tế số
Trước đó, từ ngày 1/7/2024, Luật Giao dịch điện tử 2023 đã có hiệu lực, mở rộng phạm vi áp dụng sang mọi lĩnh vực của đời sống – bao gồm hành chính công, tài chính, y tế, giáo dục, ngân hàng và cả thương mại điện tử.
Luật công nhận giá trị pháp lý của chữ ký điện tử, hợp đồng điện tử, hóa đơn điện tử và hồ sơ số, đồng thời thiết lập nguyên tắc giao dịch không phân biệt môi trường thực tế hay môi trường mạng.
Sự ra đời của Luật Giao dịch điện tử giúp gỡ bỏ rào cản pháp lý, tạo cơ sở cho các mô hình kinh doanh sáng tạo như livestream bán hàng, dropshipping, AI marketing,... hoạt động hợp pháp và hiệu quả hơn.
4. Dự thảo Luật Thương mại điện tử đang được hoàn thiện
Đặc biệt, theo kế hoạch của Bộ Công Thương, Dự án Luật Thương mại điện tử mới sẽ được trình Quốc hội vào tháng 10/2025. Dự thảo luật đang hướng tới các nội dung cốt lõi như:
- Bổ sung quy định quản lý livestream bán hàng và sàn TMĐT xuyên biên giới.
- Áp dụng định danh điện tử và mã số thuế bắt buộc với người bán.
- Tăng cường chia sẻ dữ liệu giao dịch giữa sàn TMĐT và cơ quan nhà nước.
Nếu được thông qua, đây sẽ là luật đầu tiên điều chỉnh chuyên sâu và toàn diện hoạt động thương mại điện tử trong kỷ nguyên kinh tế số.
5. Kết luận: Doanh nghiệp và cá nhân cần chủ động chuyển mình
Loạt quy định pháp lý mới trong năm 2025 đang đặt ra yêu cầu cao hơn đối với minh bạch giao dịch, kê khai thuế và hạ tầng số.
Để thích ứng, doanh nghiệp và cá nhân kinh doanh online cần:
- Cập nhật kiến thức pháp lý, đặc biệt là về nghĩa vụ thuế và hóa đơn điện tử.
- Chuẩn hóa quy trình bán hàng, sử dụng công cụ quản lý doanh thu và định danh khách hàng.
- Khai thác lợi thế từ dịch vụ trung gian như nền tảng hoá đơn, ví điện tử và phần mềm kế toán tích hợp TMĐT.
Thương mại điện tử đang bước vào giai đoạn phát triển bền vững, với nền tảng pháp lý ngày càng đầy đủ. Những ai nhanh chóng thích ứng và tuân thủ quy định mới sẽ có nhiều cơ hội chiếm lĩnh thị trường và nâng cao uy tín kinh doanh trong thời đại số.
