Trong thời đại số hóa và toàn cầu hóa, nhiều nền tảng xuyên biên giới như Google, Netflix, Meta, TikTok đã thâm nhập vào thị trường Việt Nam. Câu hỏi được đặt ra là họ có phải đăng ký và kê khai thuế như doanh nghiệp trong nước hay không?
1. Quản lý thuế bắt buộc cho nhà cung cấp nước ngoài
Kể từ ngày 1/1/2022, Việt Nam yêu cầu các nền tảng xuyên biên giới phải đăng ký, kê khai và nộp thuế trực tiếp qua Cổng thông tin điện tử dành cho Nhà cung cấp nước ngoài (NCCNN) của Tổng cục Thuế. Họ có thể tự thực hiện hoặc ủy quyền cho đại lý trong nước. Nếu không thực hiện, các tổ chức, cá nhân Việt Nam khi mua dịch vụ nước ngoài sẽ phải khấu trừ và nộp thuế thay theo quy định tại Thông tư 103/2014/TT‑BTC
2. Thay đổi cơ quan quản lý và áp lực chính sách
Về chuyên môn hóa quản lý, từ 19/5/2025, tất cả NCCNN sẽ được chuyển từ Chi cục Thuế Doanh nghiệp lớn sang Chi cục Thuế Thương mại điện tử, chuyên trách mảng kinh doanh nền tảng số xuyên biên giới . Việc này nhằm nâng cao hiệu quả, dễ tiếp cận hơn và minh bạch cho các nhà cung cấp nước ngoài.
3. Cơ chế thuế cụ thể: VAT, thu nhập, khấu trừ
Theo Circular 80/2021/TT‑BTC, các nhà cung cấp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại VN nhưng có hoạt động tại thị trường trong nước phải:
- Đăng ký, kê khai, nộp thuế trực tuyến trên cổng của Tổng cục Thuế.
- Có thể ủy quyền cho tổ chức tại Việt Nam thực hiện nghĩa vụ thuế .
Nếu không, ngân hàng hoặc tổ chức thanh toán nước ngoài có nhiệm vụ khấu trừ thuế (VAT, thu nhập cá nhân/công ty) tại nguồn khi người dùng Việt Nam thanh toán dịch vụ .
4. Kết quả thực tiễn và cam kết
Cho đến tháng cuối năm 2024, đã có hơn 158 NCCNN đăng ký, kê khai, nộp thuế, với số thu cao đến 5,7 nghìn tỷ đồng – tăng đến 41% so với cùng kỳ . Một số nền tảng lớn như Meta là những doanh nghiệp nổi bật đầu tiên tuân thủ quy định . Điều này cho thấy cam kết minh bạch và áp lực cạnh tranh ngày càng lớn từ cơ quan thuế.
5. Lợi ích hệ thống và thách thức phía Việt Nam
Cơ chế thu thuế qua nền tảng thanh toán và ngân hàng tạo điều kiện kiểm soát nguồn thu, giảm thất thu và tạo sân chơi bình đẳng cho doanh nghiệp trong nước . Tuy nhiên, công tác thu thập dữ liệu, kiểm tra vẫn gặp khó khăn do đặc thù của nền tảng xuyên biên giới .
6. Doanh nghiệp nước ngoài kê khai thuế tại Việt Nam như thế nào?
Theo quy định hiện hành, doanh nghiệp nước ngoài không có cơ sở thường trú tại Việt Nam nhưng phát sinh thu nhập từ cung cấp dịch vụ thương mại điện tử, kinh doanh trên nền tảng số cho cá nhân/tổ chức Việt Nam phải đăng ký, kê khai và nộp thuế trực tiếp qua Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế. Các bước cơ bản như sau:
-
Doanh nghiệp nước ngoài truy cập Cổng thông tin điện tử dành cho Nhà cung cấp nước ngoài tại địa chỉ: https://etaxvn.gdt.gov.vn
-
Khai và gửi thông tin đăng ký thuế (hồ sơ điện tử) trực tuyến theo hướng dẫn trên Cổng thông tin.
-
Nhận mã số thuế do cơ quan thuế Việt Nam cấp.
-
Sau khi có mã số thuế, doanh nghiệp đăng nhập tài khoản trên Cổng thông tin điện tử của Tổng cục Thuế.
-
Lập và gửi tờ khai thuế GTGT, thuế TNDN hoặc các loại thuế liên quan (nếu có) theo mẫu 01/NCCNN (cho nhà cung cấp nước ngoài) đã ban hành kèm Thông tư 80/2021/TT-BTC.
-
Tờ khai được ký điện tử bằng chữ ký số của doanh nghiệp nước ngoài hoặc chữ ký số của đại lý thuế được ủy quyền tại Việt Nam.
-
Gửi hồ sơ khai thuế, chứng từ nộp thuế qua hệ thống.
-
Doanh nghiệp nộp thuế vào tài khoản của cơ quan thuế Việt Nam theo hướng dẫn trên Cổng thông tin điện tử.
-
Có thể thanh toán qua chuyển khoản quốc tế hoặc sử dụng dịch vụ ngân hàng tại Việt Nam.
-
Doanh nghiệp tra cứu trạng thái hồ sơ, xác nhận đã nộp thuế, lưu trữ chứng từ.
-
Thực hiện các nghĩa vụ kê khai, quyết toán tiếp theo đúng quy định về kỳ kê khai (hàng quý hoặc năm).
Việc đăng ký và kê khai thuế đối với doanh nghiệp nước ngoài cung cấp dịch vụ TMĐT xuyên biên giới vào Việt Nam là bắt buộc. Việc không thực hiện sẽ chuyển trách nhiệm lên tổ chức, cá nhân Việt Nam khi thanh toán dịch vụ. Cải tổ trong quản lý thuế và cơ sở dữ liệu từ đầu 2025 thể hiện nỗ lực hiện đại hóa ngành thuế Việt Nam trong bối cảnh chuyển đổi số toàn cầu.
